Ken je hem niet van zijn kinderboek ‘Oorlogswinter’, dan ken je hem wel van zijn beroemde betoog over ‘het touwtje door de brievenbus’; Jan Terlouw. Ik weet nog dat ik tijdens zijn speech erg onder de indruk was van zijn vriendelijkheid en de zorgvuldigheid waarmee hij heel doortastend enorm rake dingen zei.
Een beetje als ‘thuis’
Ik ken Jan Terlouw niet persoonlijk, maar toch is het altijd alsof ik hem wel goed ken. Hij lijkt namelijk als twee druppels water op mijn eigen vader, die – toevallig of niet – bijna dezelfde achternaam heeft. Daardoor voelt hij toch een beetje als thuis. Niet dat ik als kind veel met zijn boeken had. Waarom weet ik niet, maar in mijn kinderjaren heb ik geen enkel boek van hem gelezen. Deze fascinatie is eigenlijk pas kort geleden ontstaan. Net alsof ik er nu pas klaar voor ben 😉
Samen op de bank met een boek
Samen met mijn zoon Driek ben ik de afgelopen weken ‘De koning van Katoren gaan lezen’. Mijn zoon is inmiddels 10 en eigenlijk lezen we hem praktisch nooit meer voor. Ik geloof dat taaldeskundigen het voorleesadvies ook geven voor de wat oudere kinderen, maar ja… dat is ergens tussen druk, druk, druk, de soep en de aardappelen verdwenen.
Zoals dat soms gaat; soms ontstaan dingen gewoon en weet je eigenlijk meer meer hoe het kwam. Zo ook in dit geval. Op een of andere manier bedacht ik dat het wel leuk was om dit boek samen te lezen. In de praktijk werd dit een beetje ‘ons’ momentje.
Gewoon samen op de bank met een boek. Wanneer doe je dat nog?
Het werd niet zomaar ‘ons’ momentje. Ware geluksmomenten werden dit. Alle twee raakten we in de ban van de Koning van Katoren en nestelden we ons op ieder vrij moment samen op de bank. Zo’n oud boek, Zo actueel!
Niet zomaar een boek
Ik weet niet hoe het met jou is, maar ik heb nooit begrepen dat dit boek ‘De koning van Katoren’ zo doorspekt is met de meest prachtige levenslessen verpakt in de jus van een wonderbaarlijk verhaal. Ben je benieuwd welke? Ik neem je graag mee!
Heb je het nooit gelezen? Een korte introductie. Het boek gaat over Stach die koning wil worden van het land Katoren nadat de oude koning is overleden. Hij krijgt van de ministers 7 opdrachten die samen leiden naar het koningschap. Het zijn niet zomaar 7 opdrachten; het zijn 7 opdrachten verpakt als levenslessen!
- De les van de vogels van Decibel
In het dorp Decibel komt op onregelmatige tijden een zwerm vogels over en die vogels schreeuwen zo hard dat mensen er doof van worden. De 1e opdracht van Stach is om het schreeuwen van de vogels te stoppen. Stach lost het probleem op door te luisteren naar de inwoners. De inwoners van Decibel luisteren zelf niet naar elkaar, terwijl ze samen de oplossing in handen hebben. Stach luistert wel en zo ligt de oplossing voor het oprapen.
Les 1: luister naar elkaar en kom zo samen tot meer
- De les van de granaatappelboom van Wapenfelt
In het dorp Wapenfelt staat een boom waar granaten aan groeien. Valt een granaat van de boom, dan ontstaat er een enorme explosie. De 2e opdracht van Stach is om de granaatappelboom om te hakken. Stach ziet dat de boom naast een kruitfabriek ligt en die wil de burgemeester per definitie niet sluiten. Dat brengt namelijk heel veel geld in het laatje. Stach lost het op door de burgemeester te verleiden om iets anders te laten produceren in de fabriek. Zo wordt er geen kruit meer verspreid richting de boom.
Les 2: zet het welzijn van de bevolking voorop in plaats van de welvaart
- De les van de draak van Smook
In het dorp Smook woont een draak en daar stinkt het enorm. De 3e opdracht van Stach is om de draak te verslaan. De draak staat voor het op onverantwoorde manier geld verdienen en de stank staat symbool voor het klimaatprobleem. Uiteraard lukt het Stach de draak te verslaan en tegelijkertijd verdwijnt ook de stank. Hoewel het onmogelijk leek, is het Stach gelukt.
Les 3: zorg op een verantwoorde manier voor onze aarde. Al denk je dat het niet kan, ook jij kunt iets doen
- De les van de kerken van Uikumene
In het dorp Uikumene staan 12 kerken die bewegen en alles op hun weg vermorzelen. De 4e opdracht van Stach is om de kerken tot stilstand te brengen. Stach krijgt het voor elkaar om de kerken tot stilstand te brengen door ze bij elkaar te brengen.
Les 4: ga niet allemaal je eigen weg, maar vind elkaar
- De les van de knobbelneuzen van Afzette-Rije
In het dorp Afzette-Rije krijgen de mensen enorme knobbelneuzen door de steek van een mug. De 5e opdracht van Stach is om de knobbelneuzen te laten verdwijnen. De inwoners kunnen er wel vanaf komen, maar de medicijnen zijn enorm duur. Stach komt er achter dat de producenten van het medicijn veel te veel geld vragen en dat de inwoners het middel ook prima zelf kunnen maken. Het enige dat Stach doet is dit zichtbaar maken aan de bevolking en daardoor is het probleem opgelost.
Les 5: ben transparant
- De les van de tovenaar van Ekilibrie
In het dorp Ekilibrie woont een tovenaar die iedere avond bij 1 huis om een aalmoes vraagt. Niet zomaar een aalmoes, maar iets dat je echt niet kunt missen, een offer. De 6e opdracht van Stach is om de tovenaar te vernietigen. Uiteraard lukt dit Stach ook. Door zichzelf te willen offeren, verdwijnt de vloek van de tovenaar.
Les 6: breng nu zelf offers om onze kinderen een goede toekomst te geven
- De les van de stenen stoel van Stellingwoude
In het dorp Stellingwoude staat een stenen stoel en iedereen – niet zijnde de koning – die daar op gaat zitten sterft binnen een minuut. Ben je geen koning, dan kun je alleen gaan zitten als 6 belangrijke mensen je de stoel in begeleiden. Je voelt hem aankomen. De 7e opdracht van Stach is om op de stoel te gaan zitten. Dat lukt hem niet met de 6 ministers die hem de opdrachten gaven. Hun belang is namelijk om zelf vanuit eigen belang het land te blijven besturen. Het lukt Stach wel met de 6 burgemeesters die hij heeft geholpen met de eerdere opdrachten. Zij willen Stach graag als koning, zodat hij het publiek belang kan dienen.
Les 7: zet de juiste mensen op de juiste stoel
Zo krijgt Stach niet alleen 7 opdrachten, maar ook onbewust 7 levenslessen mee. Maar wat is dan de 8e les? In de titel van dit artikel heb ik het namelijk over 8 lessen, niet 7.
- De les van de toren van St Aluisius
De ministers bedenken ergens tussendoor nog een listige opdracht; Stach moet van de toren van St Aluisius springen. De toren waar zijn eigen vader van af is gevallen.
Wat gebeurt er? De inwoners van Katoren brengen hun hoofdkussen naar de toren, zodat Stach veilig van de toren kan springen. Ze willen Stach als hun koning. Hij lost – met belang voor het volk en zonder eigenbelang – hun problemen op.
Hoe zit het nou met dat betoog over het touwtje?
Jan Terlouw roept de politiek op om te dienen in het publieke belang. Het belang om de jeugd op een aarde te laten leven die zichzelf kan herstellen, een aarde waarin we elkaar weer kunnen vertrouwen; waar de touwtjes weer uit de brievenbus kunnen hangen.
Wat een prachtige levenslessen en wat een prachtig pleidooi door Jan Terlouw.
Het dienen van het publieke belang door de overheid lijkt me evident. Maar als ik met de bril van Stach kijk, dan vraag ik me wel af: wat is mijn persoonlijke offer dan? Wat kan ik zelf doen om de wereld voor en door onze kinderen een beetje mooier te maken? Een touwtje door de brievenbus gooien?
Na het lezen van ‘De koning van Katoren’ heb ik een ander plan. Ik ga – in het kader van ‘aandacht is het nieuwe goud’ – graag de zeepkist op voor ‘een moment samen met je kind op de bank’….. met het boek van Jan Terlouw!
Mocht je nog een andere tip hebben? Ik hoor het graag…
Dag Karin,
Geweldig mooi gememoreerd!
Zo zie je maar soms zijn waarheden onsterfelijk,
Goed om dit onder de aandacht te brengen!
Sommige waarheden zijn onsterfelijk. Zo is het maar net!